پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی

استارترکالچرها سلول‌های زنده‌اند که به مواد غذائی جهت ‏شروع تخمير اضافه می‌شوند. صنعت لبنیات بزرگترین مصرف کننده استارترها در کشور است و تامین آن نیازمند واردات می‌باشد. ارزش جهانی بازار استارترهای لبنی در سال 2023 معادل 1.2 میلیارد دلار بوده است که این رقم تا سال 2033 به حدود دو برابر افزایش می‌یابد. حجم بازار استارتر کشور 10 هزار میلیارد ریال برآورد می‌شود. پروبیوتیک‌ها نیز که به عنوان آغازگر جانبی جهت تولید فراورده‌های فراسودمند و نیز مکمل‌های غذایی استفاده می‌شوند، بازار رو به گسترشی در دنیا و کشور دارند. بازار جهانی محصولات پروبیوتیک در سال 2022، 62.4 میلیارد دلار بوده که این رقم در سال 2032 به 131 میلیارد دلار می رسد. با این عنایت به این موضوع یکی از محورهای پژوهشی این پژوهشکده در راستای برنامه ملی تولید افزودنی‌ها و مکمل‌های خوراکی به تولید استارترهای لبنی اصلی و پروبیوتیک متمرکز است. به این جهت طی سال‌های گذشته یک برنامه مدون تحقیقاتی با هدف ایجاد و توسعه بانک میکروبی باکترهای اسید لاکتیک بومی، ارزیابی خصوصیات تکنولوژیکی و بکارگیری سویه‌های بومی به عنوان استارتر و پروبیوتیک، فرمولاسیون استارتر کالچر برای محصولات مختلف لبنی، معرفی سویه‌های پروبیوتیک، و فرمولاسیون استارتر پروبیوتیک برای تولید محصولات نوآورانه غذایی صورت پذیرفته است. از بارزترین نتایج این تحقیقات می‌توان به تولید صنعتی اولین ماست و دوغ پروبیوتیک در استان آذربایجان شرقی با مشارکت بخش خصوصی در سال 1388، فرمولاسیون استارتر و تولید نیمه صنعتی اولین شیر تخمیری فراسودمند مبتنی بر سویه های بومی، و عقد قرارداد انتقال دانش فنی تولید استارترهای لبنی و پروبیتیک‌ها با دو شرکت دانش بنیان اشاره نمود.