پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی

دوره آموزشی «مبانی اسانس‌های گیاهی، نحوه استخراج و شناسایی ترکیبات اسانس با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی- طیف سنج جرمی (GC-MS) روز یکشنبه ۲۷ آبان ماه در پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، مدرسان این دوره آموزشی، دکتر حسین هداوند میرزایی،
عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی و دکتر مهدی عیاری، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس بودند.
در این دوره آموزشی هشت ساعته که در قالب ششمین همکاری مشترک آکادمی مهارت دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران و پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی برگزار شد روش‌های اسانس گیری، طبقه‌بندی متابولیت های موجود در اسانس،  کاربرد و نحوه استفاده از اسانس‌ها، مبانی  دستگاه GC/MS،  نحوه انجام تنظیمات دستگاه و نحوه انجام تجزیه و تحلیل  کیفی و کمی اسانس با استفاده از این دستگاه به فراگیران آموزش داده شد.
تکنیک GC/MS ترکیبی از دو روش تحلیلی قدرتمند کروماتوگرافی گازی و طیف‌سنجی جرمی است که از روش های پیشرفته شیمی تجزیه در راستای شناسایی کمی و کیفی مواد آلی در ترکیبات پیچیده است.
کروماتوگرافی گازی اجزای یک مخلوط را از یکدیگر جدا می کند و طیف سنج جرمی اطلاعاتی را ارائه می دهد که به شناسایی ساختاری هر جزء کمک می کند.
ترکیب این دو روش، نخست اجزای یک مخلوط پیچیده را جدا می کند تا بتواند طیف جرمی ترکیبات مجزا را برای اهداف کیفی به دست آورد. سپس، می تواند اطلاعات کمی در مورد همین ترکیبات را ارائه دهد. 
با توجه به فراریت لازم در اسانس های گیاهی می توان با استفاده از آنالیز GC/MS ترکیبات موجود در اسانس های گیاهی را مورد تجزیه و تحلیل کمی و کیفی قرار داد. 
محققان حوزه گیاهان دارویی براساس اطلاعات حاصل از مطالعات کمی و کیفی اسانس گیاهان دارویی، می توانند از این اطلاعات برای توجیه اثرات زیستی اسانس گیاهان مورد مطالعه استفاده کنند، همچنین این مطالعات به محققان این حوزه برای بحث جلوگیری از تقلبات در اسانس گیاهان دارویی کمک خواهد کرد. 
از سوی دیگر،  می توان بر اساس داده های به دست آمده با استفاده ازتکنیک انگشت نگاری متابولیتی (Metabolic fingerprinting) نسبت به شناسایی گونه های مختلف یک جنس گیاه دارویی معطر اقدام کرد. 
اطلاعات کمی و کیفی اسانس گیاهان معطر همچنین به ما کمک خواهند کرد تا بتوانیم اثرات فاکتور های محیطی و غیر محیطی مختلف را بر پروفایل اسانس گیاهی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. 
همچنین این داده ها می توانند برای غربالگری جمعیت های جمع آوری شده از یک گونه گیاهی بر اساس کمیت و کیفیت ترکیبات اسانس کمک کند. 
آنالیز کروماتوگرافی گازی طیف سنجی جرمی  در حوزه های مختلف نظیر صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی، غذایی، نفت و پتروشیمی، بسته بندی و همچنین تحقیقات در حوزه محیط زیست، کشاورزی، بیوتکنولوژی، پزشکی و بسیاری موارد دیگر کاربرد دارد و آشنایی و یادگیری این تکنیک می تواند ورود به بازار کار را برای دانش پذیران تسهیل کند.