نشست تخصصی «زیست‌بوم دریا» در پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی برگزارشد
پانزدهمین نشست از سلسله نشست‌های نخبگانی«همرسانی تجربه، دانش و فناوری» با موضوع «زیست‌بوم دریا» با حضور جمعی از متخصصان، پژوهشگران و فعالان حوزه زیست‌فناوری دریایی در پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی برگزار شد. به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، این نشست با هدف بررسی ظرفیت‌ها و چالش‌های موجود در زیست‌بوم دریایی کشور، تبادل تجربیات علمی و فناوری و ایجاد بستر همکاری‌های مشترک میان مراکز علمی و تحقیقاتی با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت، دانشگاه هرمزگان، پارک زیست فناوری خلیج فارس، دانشگاه بین‌المللی چابهار، سازمان شیلات، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، ستاد زیست فناوری، سلامت و فناوری‌های پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس و منطقه آزاد چابهار و با مشارکت سایر نقش‌آفرینان زیست بوم دریایی کشور از بخش دولتی و خصوصی برگزار شد. زیست بوم دریا به مجموعه‌ای از موجودات زنده (جانوران، گیاهان، میکروارگانیسم‌ها) و محیط فیزیکی (آب، گرما، نور، مواد مغذی و غیره) در حوضه‌های دریایی گفته می‌شود که با هم تعامل دارند و یک سیستم زیستی را تشکیل می‌دهند. دریاها و اقیانوس‌ها حدود ۷۰ درصد از سطح کره زمین را پوشانده‌اند و به عنوان یکی از مهم‌ترین زیست بوم‌های جهان شناخته می‌شوند. محمد علی ابراهیمی، سرپرست پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی طی سخنانی در افتتاحیه نشست گفت: در جهانی که رشد بی‌رویه جمعیت، تغییرات اقلیمی و کاهش منابع طبیعی چالش‌های جدی در مسیر تأمین پایدار غذا ایجاد کرده‌اند، توجه به ظرفیت‌های کمتر بهره‌برداری‌شده اهمیت دوچندان یافته است. در این میان، اقتصاد دریا محور به‌عنوان یک راهبرد کلان، جایگاهی ویژه در تأمین غذاهای آینده به خود اختصاص داده است. وی خاطرنشان کرد: دریاها و اقیانوس‌ها منبعی غنی از پروتئین‌های باارزش، ترکیبات زیست‌فعال و منابع ژنتیکی متنوع به شمار می‌آیند. توسعه آبزی‌پروری پایدار، کشت جلبک‌های خوراکی، و بهره‌برداری علمی از زیست‌بوم‌های دریایی، می‌تواند سهم قابل توجهی در افزایش تولید غذا و ارتقاء سلامت غذایی ایفا کند. ابراهیمی تصریح کرد: طبق پیش بینی ها، حجم اقتصاد دریایی جهان از حدود 3 تا 5 تریلیون دلار در سال 2023 به حدود 6 تریلیون دلار در سال ۲۰۲۴ و ۱۲ تریلیون دلار تا سال ۲۰۳۰ بالغ خواهد شد . وی افزود: اندازه بازار بیوتکنولوژی دریا در سال ۲۰۲۳، ۵.۲۸ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شد که پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۴ به ۵.۶۵ میلیارد دلار رسیده و تا سال ۲۰۳۲ به ۱۰.۵۴ میلیارد دلار افزایش یابد. ابراهیمی تصریح کرد: امروز با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین از جمله زیست‌فناوری دریایی، نانوفناوری، فناوری‌های ژنومیکس و هوش مصنوعی، امکان بهبود بهره‌وری تولید، ارتقاء کیفیت محصولات، پایش هوشمند زیست‌بوم‌های دریایی و حفاظت از تنوع زیستی فراهم شده است. این فناوری‌ها مسیرهای نوینی را برای استفاده هوشمندانه و پایدار از دریاها در اختیار ما قرار می‌دهند. به گفته سرپرست پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی اقتصاد دریا محور، نه تنها در پاسخ به نیازهای غذایی آینده نقش‌آفرین است، بلکه با ایجاد فرصت‌های شغلی نوین، تقویت اقتصاد دانش‌بنیان، ارتقاء سلامت عمومی و کمک به تحقق اهداف توسعه پایدار جهانی، می‌تواند آینده‌ای تابناک‌تر برای بشر رقم بزند. پژمان آزادی، قائم مقام فناوری پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی طی سخنانی در این نشست بر اهمیت شبکه‌سازی برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های بومی و ملی در توسعه اقتصاد دریا محور با رویکرد کشاورزی و امنیت غذایی تاکید کرد. وی با بیان اینکه توسعه پایدار اقتصاد دریا محور به ویژه در حوزه کشاورزی و امنیت غذایی، نیازمند رویکردی هم‌افزا و شبکه‌ای است، اظهار داشت: منابع دریایی کشور، شامل پهنه‌های عظیم آبی، تنوع زیستی غنی، و فرصت‌های بی‌نظیر در آبزی‌پروری، کشت جلبک و تولید ترکیبات زیستی، ظرفیت‌هایی ارزشمند به شمار می‌آیند که بهره‌برداری مؤثر از آن‌ها مستلزم شبکه‌سازی هدفمند و یکپارچه میان بازیگران مختلف است. ایجاد و تقویت شبکه‌های ملی و بومی که شامل پژوهشگاه‌ها، مراکز نوآوری، پارک‌های علم و فناوری، شرکت‌های دانش‌بنیان، تعاونی‌های محلی و نهادهای سیاست‌گذار می‌شود، می‌تواند مسیر هم‌افزایی دانش، انتقال فناوری، تبادل تجربیات بومی، و توسعه پروژه‌های مشترک را هموار کند. وی تصریح کرد: این شبکه‌ها با شناسایی دقیق نیازهای منطقه‌ای و تکیه بر توانمندی‌های بومی به طراحی راهکارهای مناسب برای توسعه آبزی‌پروری پایدار، تولید فرآورده‌های زیستی، و ارتقاء بهره‌وری در زنجیره تأمین غذاهای دریایی کمک می‌کنند. افزون بر این، شبکه‌سازی هوشمند بستر مناسبی برای هدایت سرمایه‌گذاری، جذب حمایت‌های فناورانه و تسهیل تجاری‌سازی نوآوری‌ها در حوزه اقتصاد دریا محور فراهم می‌آورد. به گفته آزادی، چنین رویکردی با ارتقاء ظرفیت‌های داخلی، کاهش وابستگی به منابع خارجی و تقویت تاب‌آوری غذایی کشور، نقش تعیین‌کننده‌ای در تأمین امنیت غذایی آینده ایفا خواهد کرد. وی خاطرنشان کرد: در این مسیر، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مانند زیست‌فناوری، نانوفناوری، هوش مصنوعی و سامانه‌های داده‌محور، نقشی کلیدی در توانمندسازی شبکه‌های بومی و ملی ایفا می‌کند و راه را برای شکوفایی اقتصاد دانش‌بنیان دریایی هموار می‌کند.
