فناوری‌های نوین کشاورزی؛ راه‌حلی هوشمند برای چالش‌های اقلیمی و خودکفایی غذایی
صالحی جوزانی در همایش بیوتکنولوژی: «در بسیاری از حوزه‌های فناوری کشاورزی از جهان عقب نیستیم، اما در مهندسی ژنتیک نیاز به اجماع ملی داریم». غلامرضا صالحی جوزانی، معاون پژوهش و فناوری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (سازمان تات) و عضو هیئت علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، در ششمین همایش بین‌المللی و چهاردهمین همایش ملی بیوتکنولوژی ایران با سخنرانی کلیدی با عنوان «فناوری‌های نوین کشاورزی: پیشرفت‌های اخیر و چشم‌انداز»، آخرین دستاوردها و ظرفیت‌های فناورانه کشور و جهان در حوزه کشاورزی پایدار را مورد بررسی قرار داد.این همایش علمی بزرگ از ۳۰ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۴ در سالن‌های همایش موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، به‌صورت حضوری و مجازی برگزار می‌شود. دکتر صالحی جوزانی، که یکی از سه سخنران کلیدی افتتاحیه این رویداد محسوب می‌شود، در سخنرانی خود ضمن تحلیل چالش‌های پیش‌روی بخش کشاورزی، به‌ویژه تغییرات اقلیمی و کم‌آبی بر نقش فناوری‌های نوین در تحقق امنیت غذایی، کاهش وابستگی به واردات نهاده‌های فناورانه و توسعه کشاورزی پایدار تأکید کرد. وی در ابتدای سخنرانی، به دستاوردهای اخیر سازمان تات در زمینه سازگاری با تغییر اقلیم اشاره نمود؛ از جمله تدوین و نظارت بر الگوی کشت، طراحی و راه‌اندازی «مرکز پایش الگوی تولیدات کشاورزی و منابع طبیعی» مبتنی بر هوش مصنوعی و سنجش از راه دور، ایجاد آبخوانداری‌ها، توسعه کشت پاییزه محصولاتی مانند چغندر قند و اجرای طرح جهش تولید در دیم‌زارها. در ادامه، صالحی جوزانی ظرفیت‌های فناوری‌های نوینی چون زیست‌فناوری، هوش مصنوعی، نانوتکنولوژی، بلاکچین، گوشت مصنوعی و پرینتر سه‌بعدی را در تحول بخش کشاورزی مورد توجه قرار داد و گفت: «در حوزه‌هایی مانند کشت بافت، کودهای زیستی، آفت‌کش‌های زیستی، واکسن‌ها، پروبیوتیک‌ها و سایر افزودنی‌های خوراک دام، طیور و آبزیان، و همچنین زیست‌شناسی سامانه‌ها و کارکردهای مولکولی، از جهان عقب نیستیم.»حضور فعال بیش از ۲۰۰ شرکت دانش‌بنیان در این حوزه، گواهی بر ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل کشور در این مسیر است. با این حال، ایشان افزود که در زمینه مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته، علی‌رغم پیشرفت‌های علمی قابل‌توجه، همچنان نتوانسته‌ایم به‌دلیل افراط و تفریط در مواضع موافقانه و مخالفانه، از این فناوری به‌صورت مؤثر و در چارچوب منافع ملی بهره‌برداری کنیم. «نیازمند اجماع ملی، همدلی و اصلاح قوانین و مقررات در راستای استفاده ایمن و هوشمندانه از این فناوری هستیم.» صالحی جوزانی همچنین به آخرین دستاوردهای جهانی در زیست‌فناوری کشاورزی اشاره کرد؛ از جمله برنج قابل کشت با آب دریا، برنج هیبرید، تبدیل ماسه‌های بادی به خاک کشاورزی، گیاهان تراریخته مقاوم به خشکی، و کاربردهای نوینی چون سنتتیک بیولوژی، ویرایش ژنومی و زیست‌شناسی سامانه‌ها. در پایان، وی به اثربخشی فناوری‌های زیستی در شرایط کم‌آبی و تغییر اقلیم اشاره کرد و از دستاوردهایی مانند خودکفایی در تولید بذر سالم سیب‌زمینی، تولید پروبیوتیک‌های دامی، کودهای زیستی و فراورده‌های زیستی مانند کمپوست و اسید هیومیک از پسماندهای کشاورزی به‌عنوان نمونه‌های موفق یاد کرد.هدف از برگزاری این همایش، فراهم‌سازی بستری برای تبادل آخرین یافته‌های علمی، تعامل مؤثر میان پژوهشگران سیاست‌گذاران و صنعت، و ترویج نقش محوری زیست‌فناوری در حل چالش‌های کشاورزی و غذایی کشور اعلام شده است.
